GS.TS Nguyễn Thanh Liêm – nguyên Giám đốc BV Nhi TW, hiện là Viện trưởng Viện nghiên cứu tế bào gốc & công nghệ gen , Bệnh viện ĐK Vinmec đã trở thành nhà khoa học Việt Nam đầu tiên được trao giải thưởng Nikkei Châu Á trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.
Chuyên gia hàng đầu về nội soi nhi khoa
GS.TS Nguyễn Thanh Liêm có hơn 40 năm trực tiếp điều trị cho bệnh nhi và thực hiện 200 công trình nghiên cứu y học, trong đó có 72 công trình được xuất bản trên các tạp chí y học uy tín của Mỹ, châu Âu và cả những công trình nghiên cứu ứng dụng cao
Về nội soi trẻ em, ở châu Á, GS Liêm là một trong những người triển khai sớm nhất phẫu thuật này và phát triển nó rất nhanh. Không những là học tập và ứng dụng mà còn nghiên cứu vào những kỹ thuật mới, trong đó có 9 kỹ thuật “made in Viet Nam” được phát triển và ứng dụng. Song song với đó, ông cũng cải tiến và phát triển từ nhiều kỹ thuật mổ như kỹ thuật về phẫu thuật u nang ống mật chủ (Đến nay ông đã có 56 công trình nghiên cứu liên quan lĩnh vực này và đã mổ cho hơn 500 trường hợp); mổ thoát vị cơ hoành…
Những kỹ thuật mổ của ông đang áp dụng rộng rãi tại các bệnh viện trong nước và ở Mỹ, Italia, Hà Lan, Thái Lan, Indonesia, Philippines, Đài Loan… Đặc biệt, ông đã được mời viết kỹ thuật mổ của kỹ thuật Nội soi u nang ống mật chủ cho 2 quyển sách giáo khoa phẫu thuật nhi thế giới xuất bản tại Anh năm 2013 và tại Mỹ năm 2014. Ông đã được mời đi mổ trình diễn và giảng bài ở nhiều nước trên thế giới.
GS.TS Nguyễn Thanh Liêm
Tiên phong trong ghép tế bào gốc
Không dừng lại ở thành công các công trình phẫu thuật nội soi, GS Liêm cùng các đồng nghiệp lại tiếp “dấn thân” với nhiều nghiên cứu mới: Ghép tế bào gốc chữa tự kỷ, teo đường mật bẩm sinh, thoát vị màng não xơ phổi… ở trẻ nhỏ và các bệnh xơ gan, thoái hóa khớp ở người lớn… và các đề tài về tế bào miễn dịch, công nghệ gen khác.
Về ghép tế bào gốc, cách đây khoảng 10 năm gọi là ghép tủy xương.Trong khoảng thời gian Gs Liêm còn công tác tại bệnh viện Nhi Trung ương, ông đã tham gia ghép tủy xương, suy tụy và tan máu. Thời điểm đó, trên thế giới chỉ định ghép tế bào gốc vẫn còn rất ít, nhưng ông vẫn nghĩ tế bào gốc có khả năng ứng dụng rất rộng. Sau này để có thể mở rộng được, ông đã đã xin đề tài cấp Nhà nước để ghép tế bào gốc cho những trẻ bại não và tại Vinmec.
Cuối cùng sau bao khó khăn và nỗ lực, đề tài nghiên cứu mang về những kết quả tích cực ngoài mong đợi. Nhiều trẻ bại não đã cải thiện chức năng vận động và phát triển trí tuệ sau điều trị, thay đổi cuộc sống của bệnh nhi. Thành công đó đã thôi thúc ông mở rộng hướng nghiên cứu sang điều trị cho những trẻ não bị tổn thương do chứng vàng da sơ sinh và ghép tế bào gốc cho trẻ bị tự kỷ, teo đường mật bẩm sinh, thoát vị màng não xơ phổi ở trẻ nhỏ; xơ gan, thoái hóa khớp ở người lớn.
Ở tuổi 66, GS Liêm cùng các cộng sự vẫn đang trăn trở và tiếp tục theo đuổi các đề tài về tế bào, miễn dịch, công nghệ gen…
Nói về giải thưởng Nikkei châu Á, GS Liêm chia sẻ: “Thú thật, tôi không nghĩ mình có thể được nhận giải thưởng quý giá và có tầm vóc lớn như thế. Tôi rất vinh dự khi được cộng đồng quốc tế ghi nhận cả quá trình cống hiến suốt hơn 40 năm. Với một người làm khoa học, đây là sự ghi nhận vô cùng quý báu và đáng trân trọng, đồng thời là một động lực để tôi tiếp tục nuôi dưỡng đam mê khoa học, đóng góp cho cộng đồng”.
Việt Nga